All

ਜਾਦੂਗਰਨੀ ਨੂਰਸ਼ਾਹ ਦਾ ਨਿਸਤਾਰਾ – ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜਾਚਕ

ਸਤਿਨਾਮ ਦਾ ਚੱਕਰ ਚਲਾਉਂਦੇ। ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ‘ਇੱਕ’ ਦੇ ਲੜ ਲਾਉਂਦੇ।
ਨੂਰੀ ਨਾਨਕ ਵੰਡਦੇ ਨਾਮ। ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਸਨ ਵਿੱਚ ਆਸਾਮ।
ਛੱਡ ਮੈਦਾਨ, ਪਹਾੜ ’ਚ ਬੈਠੇ। ਸ਼ਹਿਰੋਂ ਬਾਹਰ ਉਜਾੜ ’ਚ ਬੈਠੇ।
ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਭੁੱਖਣ ਭਾਣੇ। ਉਹਦੀਆਂ ਰਮਜ਼ਾਂ ਉਹੋ ਜਾਣੇ।
ਮਰਦਾਨੇ ਨੂੰ ਲੱਗ ਗਈ ਭੁੱਖ। ਕਹਿੰਦਾ ਵੱਡਾ ਭੁੱਖ ਦਾ ਦੁੱਖ।
ਤੜਫ ਰਹੀ ਇਹ ਜਿੰਦ ਨਿਮਾਣੀ। ਨਾ ਰੋਟੀ, ਨਾ ਪੀਣ ਨੂੰ ਪਾਣੀ।

ਤੂੰ ਤੇ ਦਾਤਾ ਨੂਰ ਇਲਾਹੀ। ਕੌਣ ਜਾਣੇ ਤੇਰੀ ਬੇਪਰਵਾਹੀ।
ਸ਼ਹਿਰ ਮੈਂ ਚੱਲਿਆਂ ਅੰਤਰਜਾਮੀ। ਰੋਟੀ ਖਾ ਕੇ ਆ ਜਾਊਂ ਸ਼ਾਮੀ।
ਅੰਨ ਬਿਨਾਂ ਮੈਂ ਰਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਬਹੁਤਾ ਕੁਝ ਹੁਣ ਕਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ।
ਮੁੱਖ ’ਚੋਂ ਕਿਹਾ, ਮਿਹਰਾਂ ਦੇ ਸਾਈਂ। ਡੋਲ ਰਹੇ ਮਰਦਾਨੇ ਤਾਈਂ।
ਮਰਦਾਨਿਆਂ, ਮਰ ਜਾਣਿਆਂ। ਤੂੰ ਆਪਾ ਨਹੀਂ ਪਹਿਚਾਣਿਆਂ।
ਵੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵਣਜਾਰਿਆ। ਅੱਜ ਦਿਲ ਨੂੰ ਹੈ ਕਿਉਂ ਹਾਰਿਆ।

ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਲਾਈ ਯਾਰੀ। ਰੋਂਦੀ ਵੇਖ ਕੇ ਦੁਨੀਆਂ ਸਾਰੀ।
ਛੱਡ ਕੇ ਤੂੰ ਨਾਨਕ ਨਿਰੰਕਾਰੀ। ਕਿਧਰ ਨੂੰ ਕਰ ਲਈ ਤਿਆਰੀ।
ਕਿਉਂ ਤੂੰ ਅੱਜ ਹੈ ਹਿੰਮਤ ਹਾਰੀ। ਜਾਏ ਨਾ ਤੈਥੋਂ ਭੁੱਖ ਸਹਾਰੀ।
ਸੁਣੀ ਨਾ ਉਹਨੇ ਕੋਈ ਵੀ ਗੱਲ। ਭੁਖ ਦਾ ਦੁੱਖ ਨਾ ਸਕਿਆ ਝੱਲ।
ਕਰਕੇ ਉਹ ਤਾਂ ਪੂਰਾ ਹੱਠ। ਸ਼ਹਿਰ ਵੱਲ ਨੂੰ ਪਿਆ ਸੀ ਨੱਠ।
ਡੋਲ ਦੇ ਵਾਗੂੰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਡੋਲ। ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਇਕ ਘਰ ਦੇ ਕੋਲ।

ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆ ਕੇ ਵੜਿਆ। ਜਾ ਕੇ ਵਿਹੜੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਖੜਿਆ।
ਤੱਕ ਕੇ ਓਥੇ ਅਜਬ ਨਜ਼ਾਰਾ। ਜਿਸਮ ਓਸਦਾ ਕੰਬਿਆ ਸਾਰਾ।
ਪਿੰਜਰ ਓਥੇ ਲਟਕ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਖੂਨ ਓਸ ’ਚੋਂ ਟਪਕ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਇਧਰ ਸ਼ੇਰ ਪਿਆ ਲਲਕਾਰੇ। ਉਧਰ ਸੱਪ ਮਾਰੇ ਫੁੰਕਾਰੇ।
ਜਿਥੇ ਹੈਸੀ ਸੋਨ ਸਵੇਰਾ। ਹੋ ਗਿਆ ਓਥੇ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰਾ।
ਵੇਖ ਕੇ ਡਾਢਾ ਉਹ ਘਬਰਾਇਆ। ਸਿਰ ਓਹਦੇ ਨੂੰ ਚੱਕਰ ਆਇਆ।

ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹਨੂੰ ਹੋਸ਼ ਸੀ ਆਈ। ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਹੋ ਗਿਆ ਹਵਾਈ।
ਜਾਦੂ ਦਾ ਇਹ ਖੇਲ ਸੀ ਸਾਰਾ। ਅੱਜ ਫਸ ਗਿਆ ਭੌਰ ਵਿਚਾਰਾ।
ਜਾਦੂ ਦਾ ਸੀ ਇਹ ਤਾਂ ਮੰਦਰ। ਫਸਿਆ ਆਣ ਬਟੇਰਾ ਅੰਦਰ।
ਅਕਲ ਦੀ ਐਨਕ ਲਾ ਕੇ ਵੇਖੇ। ਘੋੜੇ ਬੜੇ ਦੁੜਾ ਕੇ ਵੇਖੇ।
ਵੇਖੀ ਜਾਂਦੈ ਸੱਜੇ ਖੱਬੇ। ਐਪਰ ਕੋਈ ਹੁਣ ਰਾਹ ਨਾ ਲੱਭੇ।
ਮਰਦਾਨਾ ਸੀ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਕਹਿੰਦਾ। ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਜੇ ਭੁੱਖਾ ਈ ਰਹਿੰਦਾ।

ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਰੋਕ ਰਹੇ ਸੀ। ਏਥੇ ਆਉਣੋਂ ਟੋਕ ਰਹੇ ਸੀ।
ਪਰ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਸਾਂ ਆਖੇ ਲੱਗਿਆ। ਏਸੇ ਲਈ ਮੈਂ ਗਿਆ ਹਾਂ ਠੱਗਿਆ।
ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਕਦਰ ਨਾ ਪਾਈ। ਤਾਂਹੀਉਂ ਮੇਰੀ ਸ਼ਾਮਤ ਆਈ।
ਨਹੀਂ ਇਥੋਂ ਕੋਈ ਜਾਣੀ ਸੂੰਹ। ਪੈ ਗਿਆ ਮੈਂ ਤਾਂ ਮੌਤ ਦੇ ਮੂੰਹ।
ਏਨੇ ਨੂੰ ਇਕ ਸੁੰਦਰੀ ਆਈ। ਰੋਟੀ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਲਿਆਈ।
ਉਹਨੂੰ ਵੀ ਲੱਗੀ ਸੀ ਭੁੱਖ। ਭੋਜਨ ਵੇਖ ਕੇ ਭੁਲ ਗਿਆ ਦੁੱਖ।

ਖਾਣਾ ਉਹਨੇ ਰੱਜ ਕੇ ਖਾਧਾ। ਖਾ ਕੇ ਖਾਣਾ ਪ੍ਰਭੂ ਅਰਾਧਾ।
ਹੁਣ ਆਈ ਇਕ ਮੋਹਨੀ ਮੂਰਤ। ਮੋਹਨੀ ਮੂਰਤ, ਸੋਹਣੀ ਸੂਰਤ।
ਨੂਰਸ਼ਾਹ ਨਾਂ ਦੀ ਮੁਟਿਆਰ। ਜੀਕਣ ਹੁਸਨਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ।
ਵੱਡੀ ਸੀ ਇਹ ਜਾਦੂਗਰਨੀ। ਜਾਦੂਗਰਨੀ, ਮਨ ਨੂੰ ਹਰਨੀ।
ਲੱਗਦੀ ਸੀ ਕੋਈ ਚੰਨ ਦਾ ਨੂਰ। ਤੱਕ ਤੱਕ ਜਿਸਨੂੰ ਚੜ੍ਹੇ ਸਰੂਰ।
ਝਾਲ ਓਸਦੀ ਜਾਏ ਨਾ ਝੱਲੀ। ਦਿਲ ਡੁਲ੍ਹਦਾ ਸੀ ਮੱਲੋ ਮੱਲੀ।

ਗੱਲਾਂ ਹੀ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ। ਸੁੱਟ ਦੇਂਦੀ ਸੀ ਪ੍ਰੀਤ ਦਾ ਜਾਲ।
ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਰਤ ਕੇ ਢੰਗ। ਮਾਰ ਦਿੰਦੀ ਸੀ ਪ੍ਰੀਤ ਦੇ ਡੰਗ।
ਜੋ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਭੁੱਲ ਕੇ ਰਾਹ। ਉਹਨੂੰ ਇਹ ਲੈਂਦੀ ਸੀ ਫਾਹ।
ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਜੋਗਾ ਨਾ ਰਹਿੰਦਾ। ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਤਿਵੇਂ ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ।
ਮਰਦਾਨਾ ਅੱਜ ਗਿਆ ਸੀ ਫਸ। ਕਰ ਲਿਆ ਉਸਨੂੰ ਜਾਦੂ ਵੱਸ।
ਬੰਨੀ ਗਲ ਜਾਦੂਈ ਗਾਨੀ। ਭੁਲ ਗਿਆ ਉਹ ਦੁਨੀਆਂ ਫਾਨੀ।

ਚਾਲ ਚੱਲੀ ਸੀ ਐਸੀ ਕੋਝੀ। ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਓਹਨੂੰ ਰਹੀ ਨਾ ਸੋਝੀ।
ਹੋ ਗਿਆ ਉਹ ਬੇਹੋਸ਼, ਬੇਸੁਧ। ਉਹ ਨੂੰ ਰਹੀ ਨਾ ਸੁੱਧ ਤੇ ਬੁੱਧ।
ਹੱਥ ਪੈਰ ਸਭ ਹੋ ਗਏ ਸੁੰਨ। ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਉਹ ਨਾਮ ਦੀ ਧੁੰਨ।
ਬੈਠਾ ਸੀ ਉਹ ਚੁੱਪ ਚੁਪੀਤਾ। ਨਿਕਲ ਗਿਆ ਉਹਦਾ ਖਾਧਾ ਪੀਤਾ।
ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ ਉਹ ਸਾਥਣਾਂ ਤਾਂਈਂ। ਆਖੇ ਲੱਗੂ ਇਹ ਚਾਂਈਂ ਚਾਂਈਂ।
ਸੁਰਤ ਇਹਦੀ ਨੂੰ ਵੱਸ ਮੈਂ ਕੀਤਾ। ਜਾਦੂ ਨਾਲ ਬੇ-ਵੱਸ ਮੈਂ ਕੀਤਾ।

ਜਿਧਰ ਜਾਵਾਂ ਉਧਰ ਜਾਂਦੈ। ਚੁੰਬਕ ਮਗਰ ਜਿਉਂ ਲੋਹਾ ਆਂਦੈ।
ਇਹ ਬੰਦਾ ਹੁਣ ਬਣ ਕੇ ਭੇਡੂ। ਭੇਡੂ ਵਾਂਗੂ, ਖੇਡਾਂ ਖੇਡੂ।
ਜਦ ਮਰਦਾਨਾ ਮੂੰਹ ਨੂੰ ਖੋਲੇ। ਭੇਡੂ ਵਾਂਗੂ, ਮੈਂ ਮੈਂ ਬੋਲੇ।
ਤੱਕੇ ਚਾਰ ਚੁਫੇਰੇ ਇੱਦਾਂ। ਫਸਿਆ ਜਾਲ ਬਟੇਰਾ ਜਿੱਦਾਂ।
ਮੁੜ ਨਾ ਜਦ ਮਰਦਾਨਾ ਆਇਆ। ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਚੋਜ ਰਚਾਇਆ।
ਇਕਦਮ ਕਰਕੇ ਚਿੱਤ ਇਕਾਗਰ। ਚੱਲ ਪਏ ਮਿਹਰਾਂ ਦੇ ਸਾਗਰ।

ਸ਼ਹਿਰ ਵੱਲ ਨੂੰ ਉਠ ਕੇ ਤੁਰ ਪਏ। ਮਰਦਾਨੇ ’ਤੇ ਤੁੱਠ ਕੇ ਤੁਰ ਪਏ।
ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਸੀ ਵਾਹੋਦਾਹੀ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੂਰ ਇਲਾਹੀ।
ਕੁਫਰ ਗੜ੍ਹ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਖਾਤਰ। ਨਾਲ ਨਾਮ ਦੇ ਜੋੜਨ ਖਾਤਰ।
ਘਰ ਦੇ ਅੱਗੇ ਆ ਕੇ ਖੜ੍ਹ ਗਏ। ਪਲਕ ਝਪਕਦੇ ਅੰਦਰ ਵੜ ਗਏ।
ਵੜੇ ਜਦੋਂ ਤ੍ਰਿਪਤਾ ਦੇ ਚੰਦ। ਬੂਹਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅੰਦਰੋਂ ਬੰਦ।
ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਵਿਹੜੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ। ਮੁੱਖੋਂ ਬੋਲੇ ‘ਸਤਿ ਕਰਤਾਰ’।

ਨੂਰ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਨਜ਼ਰ ਜਾ ਚੁੱਕੀ। ਮਾਨੋ ਉਹਦੀ ਰੱਤ ਸੀ ਸੁੱਕੀ।
ਤੱਕਿਆ ਜਦੋਂ ਨੂਰਾਨੀ ਚਿਹਰਾ। ਅੱਖਾਂ ਅੱਗੇ ਆਇਆ ਹਨੇਰਾ।
ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਨਜ਼ਰਾਂ ਗੱਡੀਆਂ। ਅੱਖਾਂ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਸੀ ਟੱਡੀਆਂ।
ਤੱਕ ਤੱਕ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਉਹ ਦੰਗ। ਪਲ ਪਲ ਪਿਛੋਂ ਬਦਲਣ ਰੰਗ।
ਇਕਦਮ ਸੀ ਤਰੇਲੀਆਂ ਆਈਆਂ। ਚਿਹਰੇ ਉਤੇ ਪਿਲੱਤਣਾਂ ਛਾਈਆਂ।
ਫੇਰ ਕੇ ਬੁਲ੍ਹਾਂ ਉਤੇ ਜੀਭ। ਕਹਿੰਦੀ ਸੜ ਗਏ ਹਾਏ ਨਸੀਬ।

ਖੋਹ ਪੈ ਰਹੀ ਏ ਅੰਦਰ ਖੋਹਣੀ। ਅੱਜ ਹੋਣੀ ਏ ਕੋਈ ਅਣਹੋਣੀ।
ਮਨ ਦੀ ’ਕੱਠੀ ਕਰਕੇ ਤਾਕਤ। ਵਿੱਚ ਜਾਦੂ ਦੀ ਭਰ ਕੇ ਤਾਕਤ।
ਮੰਤਰ ਉਹ ਚਲਾਵਣ ਲੱਗੀ। ਬਾਬੇ ਨੂੰ ਭਰਮਾਵਨ ਲੱਗੀ।
ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਕਰਦੀ ਵਾਰ। ਬਾਬਾ ਕਹਿੰਦਾ ‘ਧੰਨ ਨਿਰੰਕਾਰ’।
ਲਾਇਆ ਜ਼ੋਰ ਪਰ ਇਕ ਨਾ ਚੱਲੀ। ਛੱਡ ਗਏ ਇਲਮ ਤੇ ਰਹਿ ਗਈ ’ਕੱਲੀ।
ਪਹੁੰਚੇ ਫਿਰ ਮਰਦਾਨੇ ਕੋਲ। ਬੋਲ ਨਾ ਸਕੇ ਜੋ ਕੋਈ ਬੋਲ।

ਖੋਲਿਆ ਜਦ ਜਾਦੂ ਦਾ ਜੰਦਾ। ਮਰਦਾਨਾ ਫਿਰ ਬਣ ਗਿਆ ਬੰਦਾ।
ਮਰਦਾਨੇ ਨੂੰ ਗਲ ਨਾਲ ਲਾ ਕੇ। ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਉਹ ਫਿਰ ਮੁਸਕਾ ਕੇ।
ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਤੂੰ ਕੀਤੇ ਵਾਧੇ। ਸਾਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਭੋਜਨ ਖਾਧੇ।
ਮਰਦਾਨਾ ਫਿਰ ਪੈ ਕੇ ਚਰਨੀਂ। ਕਹਿੰਦਾ ਬਾਬਾ, ਧੰਨ ਤੇਰੀ ਕਰਨੀ।
ਮੈਂ ਤਾਂ ਥੋਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਤਾਇਆ। ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਪਰ ਗਲ ਨਾਲ ਲਾਇਆ।
ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਹੱਸ ਪਏ ਸੀ। ਮਿਹਰਾਂ ਦੇ ਮੀਂਹ ਵੱਸ ਪਏ ਸੀ।

ਨੂਰਸ਼ਾਹ ਸੀ ਤੱਕਦੀ ਰਹਿ ਗਈ। ਤੱਕਦੀ ਉਹ ਚਰਨਾਂ ’ਤੇ ਢਹਿ ਗਈ।
ਹੋ ਗਿਆ ਰੰਗ ਸੀ ਨੀਲਾ ਪੀਲਾ। ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੀ ਵੇਖ ਕੇ ਲੀਲਾ।
ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੰਝੂ ਭਰ ਕੇ। ਚਰਨਾਂ ਉੱਤੇ ਮੱਥਾ ਧਰ ਕੇ।
ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ ਉਹ ਬਾਬੇ ਤਾਂਈਂ। ਮਿਹਰ ਕਰੋ ਮਿਹਰਾਂ ਦੇ ਸਾਂਈਂ।
ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚਰਨੀਂ ਲਾਇਓ। ਅਧਵੱਟੇ ਹੁਣ ਛੱਡ ਨਾ ਜਾਇਓ।
ਕਰਦਿਆਂ ਮੈਨੂੰ ਧਾਗੇ ਤਵੀਤ। ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਗਈ ਏ ਬੀਤ।

ਭੋਗ ਰਹੀ ਹਾਂ ਜੋ ਸੰਤਾਪ। ਲਾਹ ਦਿਉ ਮੇਰੇ ਤੀਨੇ ਤਾਪ।
ਰੱਖਿਆ ਸਿਰ ’ਤੇ ਮਿਹਰ ਦਾ ਹੱਥ। ਗਿਆ ਭੂਤ ਜਾਦੂ ਦਾ ਲੱਥ।
ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਨੇ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਨਾਲ ਲਾਈ ਪ੍ਰੀਤੀ।
ਲੱਥੇ ਪਾਪ ਤੇ ਪੈ ਗਈ ਠੰਢ। ਪਈ ਨਾਮ ਨਾਲ ਸੱਚੀ ਗੰਢ।
ਜਾਦੂ ਦਾ ਉਸ ਮੰਦਰ ਢਾਇਆ। ਧਰਮਸਾਲ ਉਸ ਤਾਈਂ ਬਣਾਇਆ।
ਲੁਟੀ ਮਾਇਆ ਤਾਈਂ ਲੁਟਾਇਆ। ਹਰ ਇੱਕ ਦੇ ਲਈ ਲੰਗਰ ਲਾਇਆ।
ਖਬਰ ਫੈਲ ਗਈ ਸਾਰੇ ਜੱਗ। ਜਿਉਂ ਫੈਲੇ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ।

ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਪ੍ਰਸੰਨ ਗੁਰ ਨਾਨਕ। ਸਾਰੇ ਬੋਲੋ, ਧੰਨ ਗੁਰ ਨਾਨਕ।
ਸਾਰੇ ਆਖੋ ਧੰਨ ਗੁਰ ਨਾਨਕ। ਸਾਰੇ ਬੋਲੋ ਧੰਨ ਗੁਰ ਨਾਨਕ।

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਤੇ ਵਲੀ ਕੰਧਾਰੀ – ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜਾਚਕ

ਦੁਨੀਆਂ ਤਾਰਦੇ ਤਾਰਦੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ , ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਸਨ ਹਸਨ ਅਬਦਾਲ ਅੰਦਰ ।
ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋਕ ਸਨ ਆਉਣ ਲੱਗੇ , ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੈ ਸੁਆਲ ਅੰਦਰ ।
ਬਚਨ ਸੁਣ ਕੇ ਤਨ,ਮਨ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋਏ, ਠੀਕ ਹੋ ਗਿਆ ਸੁਰ ਤੇ ਤਾਲ ਅੰਦਰ।
ਦੀਵੇ ਬੁਝੇ ਹੋਏ ਜਨਮ ਜਨਮਾਂਤਰਾਂ ਦੇ, ਨਾਮ ਬਾਣੀ ਨਾਲ ਦਿੱਤੇ ਸਨ ਬਾਲ ਅੰਦਰ।

ਏਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹਾੜ ਉਤੇ, ਰਹਿ ਰਿਹਾ ‘ਕੰਧਾਰੀ’ ਫਕੀਰ ਹੈਸੀ।
ਮਹਿਮਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀ, ਦਿਲੋਂ ਹੋ ਗਿਆ ਬੜਾ ਦਿਲਗੀਰ ਹੈਸੀ।
ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਕਚੀਚੀਆਂ ਖਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਸ ਦੀ ਹਊਮੈ ਦੀ ਇਹ ਅਖੀਰ ਹੈਸੀ।
ਮੇਰੀ ਥਾਂ ਤੇ ਮੇਰੇ ਇਸ ਪਿੰਡ ਅੰਦਰ, ਕਿਥੋਂ ਆ ਗਿਆ ਨਵਾਂ ਇਹ ਪੀਰ ਹੈਸੀ।

ਨੱਕੋ ਨੱਕ ਸੀ ਹਉਮੈਂ ਦੇ ਨਾਲ ਭਰਿਆ, ਵਲੀਪੁਣੇ ਨੇ ਚੰਨ ਚੜ੍ਹਾ ਦਿੱਤਾ।
ਜਾਣੀ ਜਾਣ ਨੇ ਜਾਣ ਕੇ ਉਸੇ ਵੇਲੇ, ਕੌਤਕ ਨਵਾਂ ਸੀ ਓਥੇ ਰਚਾ ਦਿੱਤਾ।
ਲੱਗੀ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨੇ ਨੂੰ ਤੇਹ ਡਾਢੀ, ਓਹਨੂੰ ਪਿਆਸ ਨੇ ਡਾਢਾ ਤੜਫਾ ਦਿੱਤਾ।
ਚਸ਼ਮਾ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਲੀ ਦੇ ਪਾਸ ਹੈਸੀ, ਗੁਰਾਂ ਵਲੀ ਦੇ ਵੱਲ ਭਿਜਵਾ ਦਿੱਤਾ।

ਪਾਣੀ ਦੇਣ ਤੋਂ ਕੀਤਾ ਇਨਕਾਰ ਉਸ ਨੇ, ਤੇ ਮਰਦਾਨੇ ਨੂੰ ਬਚਨ ਸੁਣਾ ਦਿੱਤਾ।
ਮੁਸਲਮ ਹੋ ਕੇ ਕਾਫਰ ਦੇ ਨਾਲ ਫਿਰਦੈਂ, ਕਾਫਰ ਹੋ ਕੇ ਦੀਨ ਗਵਾ ਦਿੱਤਾ।
ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਸੀ ਓਸ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਘੁੱਟ ਪਾਣੀ ਦੇ ਲਈ ਤਰਸਾ ਦਿੱਤਾ।
ਚੌਥੀ ਵਾਰ ਹੰਕਾਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ, ਝਿੜਕਾਂ ਮਾਰ ਕੇ ਓਹਨੂੰ ਭਜਾ ਦਿੱਤਾ।

ਆ ਕੇ ਡਿਗਿਆ ਚਰਨਾਂ ਤੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੇ , ਕਹਿੰਦਾ ਬਖਸ਼ ਦਿਓ ਹੁਣ ਹਜ਼ੂਰ ਮੈਨੂੰ ।
ਪਾਣੀ ਮੰਗਣ ਨਹੀਂ ਜਾਵਾਂਗਾ ਪਾਸ ਉਸ ਦੇ, ਬਿਨਾਂ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਮਰਨਾ ਮਨਜ਼ੂਰ ਮੈਨੂੰ।
ਚੋਜੀ ਹੱਸੇ ਤੇ ਹੱਸ ਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ਲੱਭਣਾ ਪੈਣਾ ਏ ਹੱਲ ਜਰੂਰ ਮੈਨੂੰ।
ਸਿਰ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਵਲੀ ਦੇ ਬੋਲਿਆ ਜੋ, ਕਰਨਾ ਪੈਣੈ ਹੰਕਾਰ ਓਹ ਦੂਰ ਮੈਨੂੰ।

ਏਨ੍ਹਾਂ ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੀ, ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ’ਚ ਬਿਰਤੀ ਲੱਗ ਗਈ ਸੀ।
ਸਤਿਨਾਮ ਕਹਿ ਕੇ, ਪੁੱਟਿਆ ਇਕ ਪੱਥਰ, ਠੰਢੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ਤਦ ਵਗ ਗਈ ਸੀ।
ਗੁਰਾਂ ਕਿਹਾ, ਮਰਦਾਨਿਆਂ ਜਲ ਛਕ ਲੈ, ਨੂਰੀ ਚਿਹਰੇ ਤੇ ਜੋਤ ਕੋਈ ਜਗ ਗਈ ਸੀ।
ਪਾਣੀ ਪੀਤਾ ਮਰਦਾਨੇ, ਪਰ ਵਲੀ ਤਾਈਂ, ਸੱਤੀਂ ਕਪੜੀਂ ਹੀ ਅੱਗ ਲੱਗ ਗਈ ਸੀ ।

ਆ ਕੇ ਗੁੱਸੇ ’ਚ ਵਲੀ ਨੇ ਉਸੇ ਵੇਲੇ, ਪੱਥਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਵੱਲ ਖਿਸਕਾ ਦਿੱਤਾ।
ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਨੇ ਸਤਿ ਕਰਤਾਰ ਕਹਿ ਕੇ, ਪੰਜਾ ਲਾ ਕੇ ਪੱਥਰ ਅਟਕਾ ਦਿੱਤਾ।
ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਲਾ ਹੰਕਾਰ ਵਾਲਾ, ਆ ਕੇ ਵਲੀ ਨੇ ਸੀਸ ਝੁਕਾ ਦਿੱਤਾ।
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਨੇ ਸੀਨੇ ਦੇ ਨਾਲ ਲਾ ਕੇ, ਕਿਲਾ ਕਿਬਰ ਦਾ ‘ਜਾਚਕ’ ਸੀ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ।

ਵੇਈਂ ਨਦੀ ’ਚ ਚੁੱਭੀ ਲਗਾਈ ਨਾਨਕ – ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜਾਚਕ

ਰਹਿੰਦੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਸ਼ਹਿਰ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਵਿੱਚ, ਲੀਲਾ ਬਾਬੇ ਨੇ ਅਜਬ ਵਰਤਾਈ ਹੈਸੀ।
ਧੁਰ ਦਰਗਾਹ ’ਚੋਂ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਲੈਣ ਖਾਤਰ, ਵੇਈਂ ਨਦੀ ’ਚ ਚੁੱਭੀ ਲਗਾਈ ਹੈਸੀ।
ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਜਲ ਸਮਾਧੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ, ਬਿਰਤੀ ਨਾਲ ਅਕਾਲ ਦੇ ਲਾਈ ਹੈਸੀ।
ਕਰਤਾ ਪੁਰਖ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਦੇ ਨਾਲ ਉੇਨ੍ਹਾਂ, ਪਾਈ ਧੁਰ ਦਰਗਾਹੋਂ ਗੁਰਿਆਈ ਹੈਸੀ।

ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਉਹ ਸੋਚਾਂ ’ਚ ਰਹੇ ਡੁੱਬੇ, ਕਿਵੇਂ ਡੁੱਬ ਰਹੇ ਜਗਤ ਨੂੰ ਤਾਰਨਾ ਏ।
ਲੈ ਕੇ ‘ਪਾਪ ਦੀ ਜੰਝ’ ਜੋ ਚੜ੍ਹ ਆਇਐ, ਉਸ ਬਾਬਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਵੰਗਾਰਨਾ ਏ।
ਸਿਖਰਾਂ ਉੱਤੇ ਜੋ ਮਜ਼ਬੀ ਜਨੂੰਨ ਪਹੁੰਚੈ, ਧੋਣੋਂ ਪਕੜ ਕੇ ਥੱਲੇ ਉਤਾਰਨਾ ਏ।
ਜੀਹਨੇ ਜੀਹਨੇ ਵੀ ਚੱਕੀ ਏ ਅੱਤ ਏਥੇ, ਉਹਦੇ ਘਰ ਜਾ ਉਹਨੂੰ ਲਲਕਾਰਨਾ ਏ।

ਚਾਰ ਰਹੇ ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਭੇਖਧਾਰੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਾਂਈਂ ਵੀ ਪੈਣਾ ਹੁਣ ਚਾਰਨਾ ਏ।
ਵਹਿਮਾਂ ਭਰਮਾਂ ਪਖੰਡਾਂ ਨੂੰ ਗਲੋਂ ਫੜ੍ਹ ਕੇ, ਸ਼ਰੇਆਮ ਹੀ ਪੈਣਾ ਲਲਕਾਰਨਾ ਏ।
ਪਾਪੀ ਰੂਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾ ਕੇ ਰਾਹ ਸਿੱਧੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਾਂਈਂ ਵੀ ਪਾਰ ਉਤਾਰਨਾ ਏ।
ਰੇਤ ਅੱਕ ਦਾ ਇਥੇ ਅਹਾਰ ਕਰਕੇ, ਕਿੱਦਾਂ, ਰੱਬ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰ ਗੁਜ਼ਾਰਨਾ ਏ।

ਜ਼ਾਤ ਪਾਤ ਵਾਲਾ, ਛੂਤ ਛਾਤ ਵਾਲਾ, ਭੂਤ ਚੰਬੜਿਆ ਕਿੱਦਾਂ ਉਤਾਰਨਾ ਏ।
ਜੀਹਨੂੰ ਪੈਰ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਹੈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ, ਉਹਦੇ ਤਾਂਈਂ ਫਿਰ ਕਿਵੇਂ ਸਤਿਕਾਰਨਾ ਏ।
ਆਦਮਖੋਰਾਂ ਨੇ ਜਿਹੜੇ ਤਪਾ ਰੱਖੇ, ਕਿਵੇਂ ਤਪਦੇ ਕੜਾਹਿਆਂ ਨੂੰ ਠਾਰਨਾ ਏ।
ਕਿਵੇਂ ਨਫਰਤ ਤੇ ਘਿਰਣਾ ਨੂੰ ਜੜੋਂ ਪੁੱਟ ਕੇ, ਸਰਬ ਸਾਂਝਾ ਸਮਾਜ ਉਸਾਰਨਾ ਏ।

ਸੇਵਾ ਸਿਮਰਨ, ਸਚਾਈ ਤਿਆਗ ਤਾਂਈਂ, ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਚਾਰਨਾ ਏ।
ਕਿੱਦਾਂ ਬਹਿਣਾ ਏ, ਉਬਲਦੀ ਦੇਗ ਅੰਦਰ, ਇਹ ਵੀ ਪੈਣਾ ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਵਿਚਾਰਨਾ ਏ।
ਕਿਵੇਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਂਕ ਅੰਦਰ, ਸਬਰ ਜਿਤਣਾ ਤੇ ਜਬਰ ਹਾਰਨਾ ਏ।
ਕਿਵੇਂ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ, ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇਂ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਵਾਰਨਾ ਏ।

ਗੁਰੂ ਪੰਥ ਤੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਵਾਲੇ, ਸਿੱਖ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਚਾਰਨਾ ਏ।
ਇਹ ਜਨਮ ਤਾਂ ਇਹਦੇ ਲਈ ਹੈ ਥੋੜ੍ਹਾ, ਲੰਮਾਂ ਸਮਾਂ ਹੁਣ ਪੈਣਾ ਗੁਜ਼ਾਰਨਾ ਏ।
ਦਸਾਂ ਜਾਂਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਧਰਤ ਉੱਤੇ, ਕਿਹੜਾ ਕਿਹੜਾ ਸਰੂਪ ਮੈਂ ਧਾਰਨਾਂ ਏ।
ਦਿੱਬ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟ ਨਾਲ ਤਿੰਨੋਂ ਦਿਨ ਰਹੇ ਤੱਕਦੇ, ਕਿੱਦਾਂ ਜਗਤ ਜਲੰਦੇ ਨੂੰ ਠਾਰਨਾਂ ਏ।

ਓਧਰ ਨਾਨਕ ਜਦ ਪਰਤ ਨਾ ਆਏ ਵਾਪਸ, ਘਰ ਵਿੱਚ ਸੋਗ ਦੀ ਲਹਿਰ ਕੋਈ ਛਾਈ ਹੈਸੀ।
ਨਾਨਕ ਡੁੱਬ ਗਿਐ ਜਾਂ ਫਿਰ ਰੁੜ੍ਹ ਗਿਐ, ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੀ ਪਈ ਸਾਰੀ ਲੁਕਾਈ ਹੈਸੀ।
ਉਹਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਪਿੰਡ ਦੇ ਵਾਸੀਆਂ ਨੇ, ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਾਹ ਲਗਾਈ ਹੈਸੀ।
ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਜਦ ਪਤਾ ਨਾ ਕੋਈ ਲੱਗਾ, ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਹੀ ਮਚੀ ਦੁਹਾਈ ਹੈਸੀ।

ਉਡ ਗਈਆਂ ਸਨ ਰੌਣਕਾਂ ਚਿਹਰਿਆਂ ’ਤੋਂ, ਸਾਰੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ਕਿਧਰ ਗਿਆ ਨਾਨਕ।
ਖਬਰ ਫੈਲ ਗਈ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਵਾਂਗੂੰ, ਰੁੜ ਗਿਆ ਏ, ਹੁਣ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਨਾਨਕ।
ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਆਖ ਰਹੇ ਸਨ ਸਾਰੇ, ਵੇਈਂ ਨਦੀ ਨੇ ਨਿਗਲ ਏ ਲਿਆ ਨਾਨਕ।
ਭੈਣ ਨਾਨਕੀ ਅਜੇ ਵੀ ਕਹਿ ਰਹੀ ਸੀ, ਚੋਜੀ ਚੋਜ ਕੋਈ ਕਰਦਾ ਏ ਪਿਆ ਨਾਨਕ।

ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਜਦ ਨਾਨਕ ਜੀ ਹੋਏ ਪਰਗਟ, ਵਗਦੇ ਹੰਝੂਆਂ ਨੂੰ ਇਕ ਦੱਮ ਬੰਨ੍ਹ ਲੱਗੇ।
ਨਾਨਕ ਪਰਤ ਆਇਐ,ਨਾਨਕ ਪਰਤ ਆਇਐ, ਮੁੱਖੋਂ ਕਹਿਣ ਸਾਰੇ ਧੰਨ ਧੰਨ ਲੱਗੇ।
ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਤੇ ਸੁਣਨ ਲਈ ਸਭ ਵਿਥਿਆ, ਮਾਨੋ ਕੁਦਰਤ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਤੇ ਕੰਨ ਲੱਗੇ।
ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਹੋਈ ਖੀਵੀ, ਉਹਦੇ ਸਿਦਕ ਨੂੰ ਸੀ ਚਾਰ ਚੰਨ ਲੱਗੇ।

ਜੀਹਨੇ ਜੀਹਨੇ ਵੀ ਕੀਤੇ ਸੀ ਆਣ ਦਰਸ਼ਨ, ਉਹਨੂੰ ਨਾਨਕ ਨੂਰਾਨੀ ਦਾ ਨੂਰ ਦਿੱਸਿਆ।
ਭੈਣ ਨਾਨਕੀ ਨੂੰ ਨਾਨਕ ਵੀਰ ਉਦੋਂ, ਰੱਬੀ ਬਖ਼ਸ਼ਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਦਿੱਸਿਆ।
ਆ ਕੇ ਜਦੋਂ ਨਵਾਬ ਨੇ ਤੱਕਿਆ ਸੀ, ਖੁਦਾ ਓਸਨੂੰ ਹਾਜ਼ਰ ਹਜ਼ੂਰ ਦਿੱਸਿਆ।
‘ਨਾ ਕੋ ਹਿੰਦੂ ਨਾ ਮੁਸਲਮਾਨ’ ਕਹਿੰਦਾ, ਰੱਬੀ ਰੰਗ ’ਚ ਨਾਨਕ ਮਖਮੂਰ ਦਿੱਸਿਆ।

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਨੇ ਸੋਚ ਕੇ ਸੋਚ ਲੰਮੀ, ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਵਾਸੀਆਂ ’ਤੇ।
ਖਾਕਾ ਖਿੱਚ ਕੇ ਸਾਰਾ ਦਿਮਾਗ ਅੰਦਰ, ਤੇ ਕਰਕੇ ਮਿਹਰ ਸਭ ਨਗਰ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ’ਤੇ।
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮ ਪਿਲਾਉਣ ਲਈ ਪਏ ਕਾਹਲੇ, ਕਰਕੇ ਤਰਸ ਉਹ ਰੂਹਾਂ ਪਿਆਸੀਆਂ ’ਤੇ।
ਭੈਣ ਨਾਨਕੀ ਨੂੰ ‘ਜਾਚਕ’ ਦੱਸ ਵਿਥਿਆ, ਚਲ ਪਏ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਉਦਾਸੀਆਂ ’ਤੇ।

ਰੂਪ ਰੱਬ ਦਾ ਵੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ – ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜਾਚਕ

ਪੜ੍ਹੀਏ ਜਦੋਂ ਇਤਿਹਾਸ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦੈ, ਹਿਰਦਾ ਗਹਿਰ ਗੰਭੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।
ਮਿਲਿਆ ਲਾਡ ਪਿਆਰ ਸੀ ਮਾਪਿਆਂ ਤੋਂ, ਵਿਰਸਾ ਬੜਾ ਅਮੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।
ਨਾਨਕ ਰੂਪ ਦੇ ਵਿੱਚ ਨਿਰੰਕਾਰ ਆਇਆ, ਹੋਇਆ ਸੁਪਨਾ ਤਾਮੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।
ਕੌਤਕ ਬਾਲ ਦੇ ਅੱਖੀਆਂ ਨਾਲ ਤੱਕੇ, ਵੀਰਾ ਗੁਨੀ ਗਹੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।
ਭੈਣ ਵੀਰ ਤੋਂ ਵੱਖ ਨਾ ਰਹਿ ਸਕਦੀ, ਰਿਸ਼ਤਾ ਖੰਡ ਤੇ ਖੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।
ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਦੇ ਭਾਗ ਸਨ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ, ਰੂਪ ਰੱਬ ਦਾ ਵੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।

ਕਰਕੇ ਖਰਾ ਸੌਦਾ, ਆ ਵਿਸਮਾਦ ਅੰਦਰ, ਬੈਠਾ ਵੀਰ ਅਖੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।
ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਕਚੀਚੀਆਂ ਵੱਟ ਪਹੁੰਚਾ, ਬਾਬਲ ਵਾਟਾਂ ਨੂੰ ਚੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।
ਭੈਣ ਨਾਨਕੀ ਵੀ ਵਾਹੋ ਦਾਹੀ ਨੱਠੀ, ਮੁੱਕ ਚੱਲਿਆ ਧੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।
ਚੰਡਾਂ ਵੀਰ ਨੂੰ ਪੈਂਦੀਆਂ ਤੱਕ ਕੇ ਤੇ, ਕੰਬਿਆ ਸਾਰਾ ਸਰੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।
ਕੂੰਜ ਵਾਂਗ ਕੁਰਲਾਈ ਸੀ ਓਸ ਵੇਲੇ, ਵਗਿਆ ਨੈਣਾਂ ’ਚੋਂ ਨੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।
ਰੋ ਰੋ ਕੇ ਮੁਖੜਾ ਚੁੰਮ ਰਹੀ ਸੀ, ਰੂਪ ਰੱਬ ਦਾ ਵੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।

ਭੈਣ ਕੋਲ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਹੀ, ਲੀਲਾ ਅਜਬ ਸੀ ਕੋਈ ਵਰਤਾਈ ਨਾਨਕ।
ਧੁਰ ਦਰਗਾਹ ’ਚੋਂ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਲੈਣ ਖਾਤਰ, ਵੇਈਂ ਨਦੀ ’ਚ ਚੁੱਭੀ ਲਗਾਈ ਨਾਨਕ।
ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਜਲ ਸਮਾਧੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ, ਬਿਰਤੀ ਨਾਲ ਅਕਾਲ ਦੇ ਲਾਈ ਨਾਨਕ।
ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਢੰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਓਧਰ, ਲਭਦੀ ਪਈ ਸੀ ਸਾਰੀ ਲੋਕਾਈ ਨਾਨਕ।
ਹੋਇਆ ਅੱਖਾਂ ਤੋਂ ਓਹਲੇ ਜਦ ਵੀਰ ਸੋਹਣਾ, ਹੋਇਆ ਦਿਲ ਦਿਲਗੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।
ਪਰਗਟ ਹੋ ਗਿਆ ਤੀਸਰੇ ਦਿਨ ਆਖਰ, ਰੂਪ ਰੱਬ ਦਾ ਵੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।

ਜੀਹਨੇ ਜੀਹਨੇ ਵੀ ਕੀਤੇ ਆਣ ਦਰਸ਼ਨ, ਓਹਨੇ ਨਾਨਕ ਨੂਰਾਨੀ ਦਾ ਨੂਰ ਤੱਕਿਆ।
‘ਨਾ ਕੋ ਹਿੰਦੂ ਨਾ ਮੁਸਲਮਾਨ’ ਕਹਿੰਦਾ, ਰੱਬੀ ਰੰਗ ’ਚ ਨਾਨਕ ਮਖਮੂਰ ਤੱਕਿਆ।
ਲੈ ਕੇ ਆਗਿਆ ਭੈਣ ਤੋਂ ਪਾਏ ਚਾਲੇ, ਸੜਦਾ ਬਲਦਾ ਜਦ ਜਗਤ ਤੰਦੂਰ ਤੱਕਿਆ।
ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਜਦ ਵੀਰ ਦੀ ਯਾਦ ਆਈ, ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਉਸ ਹਾਜ਼ਰ ਹਜ਼ੂਰ ਤੱਕਿਆ।
ਗੁਰੂ ਵੀਰ ਨੂੰ ‘ਜਾਚਕ’ ਫਿਰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ, ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਅਖੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।
ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮੰਜ਼ਲਾਂ ਮਾਰ ਪਹੁੰਚਾ, ਰੂਪ ਰੱਬ ਦਾ ਵੀਰ ਸੀ ਨਾਨਕੀ ਦਾ।

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ – ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜਾਚਕ

ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਰੱਖੀ ਸੀ ਨੀਂਹ ਜੀਹਨਾਂ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ।
ਨੂਰੋ ਨੂਰ ਸੀ ਜੇਸ ਨਾਲ ਜੱਗ ਹੋਇਆ, ਓਸ ਨੂਰੀ ਪਰਵਾਜ਼ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ।
ਨਾ ਕੋ ਹਿੰਦੂ ਨਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਕੋਈ, ਧੁਰੋਂ ਆਈ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ।
ਜਿਸ ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਭਵਜਲੋਂ ਪਾਰ ਹੋਈਏ, ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ।

ਤੇਰੇ ਦਰ ਤੇ ਆਣ ਕੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ, ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਸੀਸ ਹੀ ਝੁਕ ਜਾਵੇ।
ਤੇਰੇ ਪੰਜੇ ਦੀ ਛੋਹ ਨੂੰ ਛੋਂਹਦਿਆਂ ਹੀ, ਪਰਬਤ ਡਿੱਗਦਾ ਡਿੱਗਦਾ ਰੁਕ ਜਾਵੇ।
ਤਿਖਾ ਮਾਰਿਆ ਬਾਣੀ ਦਾ ਬਾਣ ਤੇਰਾ, ਕੀ ਮਜ਼ਾਲ ਨਿਸ਼ਾਨਿਉਂ ਉਕ ਜਾਵੇ।
ਜੇਹੜਾ ਤੇਰੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਤੇ ਦਿਲ ਰੱਖੇ, ਓਹਦਾ ਗੇੜ ਚੁਰਾਸੀ ਦਾ ਮੁੱਕ ਜਾਵੇ।

ਪਰਗਟ ਹੋ ਕੇ ਏਸ ਸੰਸਾਰ ਅੰਦਰ, ਪਰਦਾ ਦੂਈ ਦਵੈਤ ਦਾ ਦੂਰ ਕੀਤਾ।
ਜਿਉਂਦੇ ਜੀਅ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਕੱਢਦੇ, ਵਹਿਮਾਂ ਭਰਮਾਂ ਨੂੰ ਚਕਨਾਚੂਰ ਕੀਤਾ।
ਭਾਈ ਲਾਲੋ ਦੀ ਰੋਟੀ ’ਚੋਂ ਦੁੱਧ ਕੱਢ ਕੇ, ਮਲਕ ਭਾਗੋ ਦਾ ਖ਼ਤਮ ਗ਼ਰੂਰ ਕੀਤਾ।
ਰੱਬੀ ਨਾਮ ਦੀ ਚੱਕੀ ਚਲਾ ਕੇ ਤੇ, ਸਿਜਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਬਰ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ।